ایرانیان جهان - به گزارش ، این موضوع یکی از رازهای کمتر شناخته‌شده در سیستم مالی آمریکا است که به ندرت در رسانه‌ها یا کتاب‌ها به آن اشاره می‌شود و عمدتاً در میان جامعه یهودیان مطرح می‌گردد.
یکی از مهم‌ترین قوانین مالی یهود، ممنوعیت گرفتن یا پرداخت ربا (بهره) از وام‌هایی است که به هم‌کیشان یهودی داده می‌شود. این قانون در تورات (سفر خروج 22:24 و سفر لاویان 25:36-37) ذکر شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
بر اساس این قانون، گرفتن بهره از یک یهودی دیگر ممنوع است، زیرا این عمل به عنوان استثمار و بی‌عدالتی تلقی می‌شود.
استثنا : گرفتن بهره از غیریهودیان مجاز است، اما برخی از عالمان دینی حتی این عمل را نیز به دلایل اخلاقی محدود کرده‌اند.
نکته جالب دیگر در قوانین اقتصادی یهود مفهومی به نام سال یوول (Jubilee) است، در دوران باستان، هر 50 سال یک بار، تمام وام‌ها بخشیده می‌شدند و زمین‌ها به مالکان اصلی بازگردانده می‌شدند.در یهودیت، همچنین قوانین خاصی برای استفاده از زمین و محصولات کشاورزی وجود دارد:
شمیطا (Shemitta): هر هفت سال یک بار، زمین‌های کشاورزی باید به حال خود رها شوند و کشت نشوند. لِکت، شیکخا و پِآ (Leket, Shikcha, Pe’ah): بخشی از محصولات کشاورزی باید برای فقرا باقی بماند و برداشت نشود.
ماجرای وام صفر درصدی یهودیان چیست؟
هِتِر اِسکا (Heter Iska) یک مفهوم مالی در قوانین یهودی است که به‌منظور تطبیق وام‌های بانکی با اصول دینی یهودیت طراحی شده است. در تورات، دریافت بهره از وامی که به هم‌کیشان یهودی داده شده، ممنوع است.
برای دور زدن این محدودیت، ساختاری به نام هتر اسکا ایجاد شده است که به افراد اجازه می‌دهد تا بدون نقض قوانین ربوی (ربا)، وام‌های با سود ارائه دهند یا دریافت کنند. این مفهوم بر اساس ایده‌ای است که وام‌دهنده و وام‌گیرنده را به عنوان شرکای تجاری در نظر می‌گیرد، نه به عنوان وام‌دهنده و وام‌گیرنده سنتی.
ساختار وام
در هتر اسکا، وام‌دهنده و وام‌گیرنده به جای یک وام ساده، وارد یک توافق سرمایه‌گذاری مشترک می‌شوند. وام‌دهنده (سرمایه‌گذار) به وام‌گیرنده (شریک) پول می‌دهد تا در یک کسب‌وکار یا فعالیت اقتصادی سرمایه‌گذاری کند. این ساختار به گونه‌ای طراحی شده است که وام‌دهنده به عنوان شریک در کسب‌وکار یا پروژه وام‌گیرنده مشارکت می‌کند.
تقسیم سود و زیان
بر اساس این توافق، سود حاصل از سرمایه‌گذاری بین سرمایه‌گذار و شریک تقسیم می‌شود. اگر ضرری رخ دهد، سرمایه‌گذار مسئولیت ضرر را بر عهده می‌گیرد، اما در واقعیت، این مسئولیت به نحوی تعریف می‌شود که ریسک برای وام‌گیرنده کم شود. به این ترتیب، پرداخت سود به عنوان سهم از سود کسب‌وکار تلقی می‌شود، نه به عنوان ربا.
سود به‌جای بهره
به‌جای بهره، وام‌گیرنده موظف است سودی را که از سرمایه‌گذاری به‌دست می‌آید با وام‌دهنده تقسیم کند. این ساختار اجازه می‌دهد که وام‌گیرنده مبلغی بیشتر از اصل وام را به وام‌دهنده بازگرداند، بدون اینکه این مبلغ به‌عنوان بهره ممنوعه تلقی شود. برای اطمینان از بازپرداخت سرمایه، وام‌گیرنده معمولاً متعهد می‌شود که حتی در صورت زیان، اصل سرمایه را بازگرداند. این بخش از توافق به گونه‌ای طراحی شده است که با قوانین هلاخا مغایرت نداشته باشد.

فرم درخواست وام یهودی
کاربرد در جامعه یهودی
هتر اسکا بیشتر برای وام‌دهندگان و وام‌گیرندگانی که هر دو یهودی هستند استفاده می‌شود، چون اصول اخلاقی و قانونی یهودیت برای آنها لازم‌الاجراست. این ساختار برای انواع معاملات مالی، از وام‌های شخصی تا سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، قابل استفاده است. برخی بانک‌های یهودی نیز از هتر اسکا برای ارائه وام‌های بدون ربا استفاده می‌کنند. از آنجا که وام‌دهنده و وام‌گیرنده به عنوان شریک در نظر گرفته می‌شوند، ریسک مالی بین آن‌ها تقسیم می‌شود.
هتر اسکا به دلیل ساختار پیچیده‌اش، نیاز به تنظیم دقیق توافقنامه‌ها و مشاوره حقوقی دارد. برخی ممکن است از این ساختار برای دور زدن قوانین ربوی به روش‌های غیراخلاقی استفاده کنند. این مفهوم در خارج از جوامع یهودی چندان شناخته شده نیست و ممکن است در سیستم‌های حقوقی دیگر به رسمیت شناخته نشود.